Jak samemu napisać testament?

Sporządzenie testamentu wydaje się być czynnością prostą, która nie powinna przysparzać trudności. Jednakże w praktyce jest zgoła odmiennie. Aby sporządzić ważny testament, należy pamiętać o kilku ważnych elementach.W tym miejscu pominiemy kwestie zwiazane z testamentem notarialnym, gdyż chcielibyśmy przyblizyć tematykę testamentu, jaki może sporządzić każdy z nas (o ile jest pełnoleni i nie został ubezwłasnowolniony). W niniejszym artykule bedzie zatem mowa o testamencie własnoręcznym, zwanym też holograficznym.

Testator, który chce prawidłowo samodzielnie sporządzić testament, musi pamiętać o tym, że:

1.Testament musi być sporządzony własnoręcznie

Ważny testament zazwyczaj sporządzany jest na kartce papieru piórem lub długopisem. Nie można napisać testamentu na laptopie, smartfonie, wydrukować, a następnie jedynie podpisać się, ponieważ dokument nie wywoła wówczas oczekiwanego rezultatu - będzie nieważny. Wymóg napisania testamentu w całości pismem odręcznym przez testatora będzie spełniony także, gdy spisze on swoją wolę na desce, ścianie, lub wyryje w kamieniu, a także użyje różnych języków – np. testament zostanie sporządzony jednocześnie w języku angielskim i hiszpańskim. Istotne jest, żeby zapis ten w wersji czytelnej przetrwał upływ czasu i był czytelny po śmierci spadkodawcy.

2.Testament musi być podpisany

Testament powinien zostać podpisany własnoręcznie – czytelnym imieniem i nazwiskiem. Dopuszczalne jest podpisanie się inicjałem imienia i nazwiskiem, a nawet samym nazwiskiem, choćby w formie skróconej, jeżeli testator stale się takim podpisem posługiwał, jednakże najbardziej czytelną i poprawną formą jest pełne imię i nazwisko. Podpis powinien znajdować się pod treścią oświadczenia woli testatora – w przypadku testamentu wielostronicowego podpis powinien znaleźć się na każdej stronie.

 3. Testament musi być opatrzony datą

Testament powinien zawierać dokładną datę kalendarzową - dzień, miesiąc i rok. Wynika to z możliwości wystąpienia wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.

4.Osoba sporządzająca testament powinna mieć pełną zdolnością do czynności prawnych

Kluczowy dla oceny spełniania tego wymogu jest moment sporządzania testamentu, czyli dana osoba musi być pełnoletnia i nieubezwłąsnowolniona. Jeśli więc przykładowo testator miał pełną zdolność do czynności prawnych w chwili sporządzania testamentu, a kilka lat później został ubezwłasnowolniony, to nie spowoduje to utraty ważności tego testamentu.

5.Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy.

Nie jest dopuszczalne połączenie oświadczeń woli na wypadek śmierci dwóch lub więcej osób w jednym dokumencie. Nie można sporządzić ważnego testamentu wspólnie z małżonkiem, nawet jeżeli dokument będzie spełniał wszystkie wymienione wyżej wymagania. Warunek ten wynika z przeświadczenia ustawodawcy, że testament ma charakter dokumentu osobistego, wymaga od testatora zachowania pełnej swobody i możliwości jego odwołania.

6. Testament powinien zawierać rozporządzenie testamentowe

Zasadnicza część, czyli meritum testamentu, to wskazanie kto dziedziczy i w jakiej części (całość spadku, ułamkową lub procentową część). Możliwe są też testamenty negatywne wyłaczające od dziedziczenia określoną osobę. W testamencie lepiej unikać wyliczania rzeczy, jakie ma dziedziczyć konkretna osoba (szerzej przyczyny tego stanu omówimy w odrębnym artykule).

Warto w tym miejscu nadmienić, że każda osoba może sporządzić kilka testamentów o różnej treści, co w będzie oznaczało odwołanie niektórych z nich - poprzez zastąpienie starszych wersji przez najbardziej aktualne - co do tych samych składników majątku. Poza testamentem holograficznym oraz notarialnym, istnieje możliwość sporządzenia testamentu allograficznego (ustny, sporządzany wobecności urzędnika i dwóch świadków), a także ustnego (w obecności co najmniej trzech świadków), podróżnego, czy wojskowego. Wskazane możliwości wymagają jednak spełnienia określonych przesłanych wynikających z Kodeksu Cywilnego.